Ndama anapozaliwa tu, huwa dhaifu na anahitaji uangalizi mzuri ili kuongeza nafasi zake za kuishi.
Ndama anapozaliwa, hakikisha kwamba ndama anapumua na ikiwa sivyo, mchochee kupumua kwa kuweka majani safi puani mwake. Rekodi jinsia ya ndama na safisha riwaya yake na dawa ya kuua viini. Weka ndama mbele ya ng‘ombe ili kulambwa na ikiwa ng‘ombe hataramba ndama au hali ya hewa ni mbaya, mpe ndama malazi muhimu na mkaushe kwa kitambaa safi.
Usafishaji wa kitovu
Usafishaji wa kitovu lazima ufanyike mara moja. Hii inafanywa kwa kumweka ndama katika nafasi ya kusimama na kuhakikisha kwamba kitvu kizima kimetumbukizwa katika suluhisho la kuua viini. Viuavidudu vya kawaida ni pamoja na iodini kwa 7% na klorhexidine kwa 2%.
Uondoaji wa magonjwa ya kitovu usipofanywa ipasavyo, hii husababisha kupungua kwa ukuaji, kuongezeka kwa jipu kwenye ini, nimonia, ugonjwa wa yabisi na kusababisha kifo kikubwa. Maambukizi ya kitovu huzuiliwa kwa njia sahihi za kuua vijidudu majini, kutoa kolostramu sahihi na kudumisha kalamu safi ya ndama ya uzazi..
Mazoea mengine ya usimamizi
Dystocia husababisha kuongezeka kwa uwezekano wa ng‘ombe kwa magonjwa. Dalili za dystocia ni pamoja na rangi ya njano kwenye ndama, kichwa kuvimba, ulimi na/au viungo, kupumua kwa haraka na juu juu, udhaifu wa jumla, kuchechemea au kushindwa kusimama.
Mlishe ndama kwa ubora mzuri na kolostramu ya kutosha saa chache baada ya kuzaliwa. Unaweza kulisha kolostramu kwa kutumia chupa au bomba.
