Olw‘okuba ekimera ekirimu ebiriisa eky‘omugaso, ekibala kya melon kirimibwa nnyo. Wabula enkola z‘endabirira tezikoleddwa bulungi balimi ekikendeeza omuntindo n‘omuwendo gwakyo.
Ekibala kya melon nva ndiirwa egwa mu kika kya cucurbitaceae era mu lunnasayansi emanyiddwa nga cucumis melo L. Kimera ekirina enduli egonda n‘emitunsi emito egiriko amaggwa agakula okuva mu kifo awava omutunsi. Kirina emirandira mingi egyeyawula negikulira kumukumu.
Endabirira y‘ebirime
Obukonda bw‘ebibala bwe bwerippa ne busaasaana, bubikkibwa n‘ennyingo omuva ebikoola, amaggwa n‘ebimuli era n‘ebikoola bikula okuva mu nduli ewasangibwa emitunsi egifuuka endu ebimuli by‘ekibala ekikazi mwe bikolebwa.
Mu kwongerako, ebikoola byefunya, byeddingana, nga bijjudde olwoya n‘obusongezo 3-7 . Amabbali g‘ebikoola gabaako obusongezo era ebimuli bya kyenvu, ekikoola kimu okuva ku nsibuko yaabyo. Biyinza okuba ebisajja, ebikazi oba bikazi-bisajja okusinziira ku ndabika, ekirime n‘engeri gyekiyisibwamu mu bbugumu n‘ekitangaala wamu n‘ekigimusa ekikozesebwa.
Ebimuli ebisajja birabibwa ku ndu ennaku 10-15 oluvannyuma lw‘okusimba era birabika mu kukula kw‘ekirime kwonna wabula ebimuli ebikazi birabika ennaku 10 oluvannyuma lw‘ebimuli ebisajja ku mulundi ogwokubiri n‘ogwokusatu mu kuvaayo kw‘endu. Ekibala kitonotono, kirina omubiri era tekyeyawulamu nga kikulira munda.
Okweyongerayo, enkula yaabyo eyawukana ebimu nga byetooloovu ate ebirala nga byakula nga eggi. Kibeera kya kiragala, kyenvu, kacungwa oba kyeru nga kirina obuweweevu oba obutali buweweevu. nga kyengedde, kiba kigonda, kyeru oba kya kacungwa n‘ensigo enjeru oba za kyenvu, nga ziringa eggi oba nga nseeteevu, mpanvu mu kikula ekya bulijjo.
Ekirime kyetaaga ebbugumu wakati wa 18-26 degrees centigrade okukula mu bbugumu eryekigero wakati wa 60-70% mu kumulisa n‘okwengera kw‘ebibala. Ku bbugumu n‘obunnyogovu bw‘ettaka, ekirime kibanja okukula n‘okwengera kw‘ebibala. Wabula, ebbugumu oba obunnyogovu obususse buleeta ebizibumu kumeruka ate ebimera bwe bitandika okukula, ebivaamu bikendeera ate n‘ekibala nga tekiwooma.
Mu kusembayo, ekibala kya melon kyetaaga ettaka nga lirina amazzi agamala, nga ly‘ebbumba nga lya lusenyu era nga ggimu n‘olunnyo lwa 5.5-7.2.
