»Okukwata ensowera z‘okubibala mu bungi«

0 / 5. 0

Ensibuko:

https://www.accessagriculture.org/mass-trapping-fruit-flies

Ebbanga: 

00:13:00

Omwaka gwe yafulumizibwa: 

2016

Ensibuko / Omuwandiisi: 

Agro-Insight
»Pheromones asikiriza era ayamba okutta ensowera ensajjja era tezisobola kwegatta na nkazi . Era awatali kwegatta, ensowera z‘okubibala enkazi tezisobola kubiika maggi. . Okusikiriza n‘okuta ensowera ensajja ne pheromone, oyina okweyambisa ebitimba okuziyiza ebibala ebiva mu nkuba. Ebitimba ebimu bitundibwa mu madduuka, naye naawe osobola okwekolerayo ebitimba ebibyo.«

Ensowera z‘okubibala zibiika/zitereka amaggi gaazo mu bibala era ebibala ne bitandika okuvunda. Kino kireeta okufiirizibwa naddala mu katale k‘ebintu ebitundibwa ebweru w‘eggwanga. Nayi bino byonna biyinza okuntangirwa nga tweyambisa ebitimba ebikoleddwa mu pheromone ne methyl eugenol.

Ebitimba bino bisola okukolebwa nga tweyambisa ebiccupa ebikoleddwa mu bipulasitiika ebitangaala nga tukubamu/tutekamu ebituli waggulu wa buli nsonda ey‘eccupa era ebutuli bitekbwamu okwewala amazzi g‘enkuba okuyingira mu ccupa.

Teeka akaggwa mu kasanikira era okawanike waggulu mu kisiikirize ky‘omuti mu buwanvu bwosobola okulabirira mu bwangu, oluvanyuma oteeke ogutafaali gwa pheromone eri ku ludda olulala olw‘eccupa. Kyusa ogutafaali gwa pheromone buli luvanyuma lwa myezi mukaaga.

Wanika ebitimba kkumi kw‘ana mu buli hekiteeya okuliraaawayiibwa kasasiro era ne kulusalosalo lw‘ennimiro y‘ebibala. Osobola okufuuyira ku lusalosalo lw‘ennimiro omulundi gumu buli wiiki n‘ebimmeremmere ebitabikiddwamu eddagala eritta ebiwuka.

Ebitimba mu biccupa bya ppulasitiika

Ebitiimba bisoka okukolebwa nga tweyambisa obuccuppa mw‘amazzi obwa ppulasittika era bino bikolebwa nga tukeeeka ebituli bibiri ebyenkana sentimenta satu obugazi ku ludda olwa waggulu ku ccupa, ekituli oluvanyuka kiteekebwa /kikubibwa mu kasanikira era ne waya neeyisibwamu mu kaccuppa.

Kola ekiwero kya ppamba okusobola okukwata pheromone nga agattiddwa n‘eddagala eritta ebiwuka, naye weyambise eddagala eritta ebiwuka eritalina lusu. Ebitundu bina ebya pheromone bigattibwa n‘ekitundu kimu eky‘eddagala eritta ebiwuka.

Leka waya ekwatte ku kiwero kya ppamba era owanike ebitimba mu mpattanyo z‘omuti. Osobola okwyambisa ekitimba kimu buli muti okutandika n‘omwezi ogusooka ng‘ekibala kimazze okumulisa okutuuka ku kungula kw‘ebibala.

Olusu luno lukendeera n‘obuude nag bwebweyongerayo mu maaso era lilina okukyusibwa buli luvanyuma lwa mwezi. Singa okulima ebibala kwannakvundira, teweyambisa ddagala litta biwuka, naye weyambise ebitimba eby‘enjawulo ebitakiriza nsowera ez‘okubibala kuvuluma nga zimaze okuyingira.

Okugoberegana okuva ku Okugoberegana okutuuka ku Ekinnyonnyola
00:0000:57Ensowera z‘okubibala zibiiba amaggi mu bibala era ebibala ne btandika okuvunda.
00:5801:48Bwe biba bya kutunda bweru, kakasa nti tewali nsowera eyingira mu kibala kyonna.
01:4902:50Methyl eugenol yesingira ddala mu bitimba ebikoleddwa mu pheromone.
02:5103:30Ebitimba bisoboka okukolebwa mu biccupa bya ppulasitiika ebitangaala. Kolamu / tekamu obutuli obutono mu buli nsonda ennya ezeccupa . Teekako ebituli wansi era oyiseemu akaggwa/akawuzi mu kasanikira osobole okukawnika waggulu ku muti.
03:3104:30Munda mu kiccupa tekamu ogutafaali gwa pheromone ng‘okutabudde n‘eddagala eritta ebiwuka ku ludda olulala olwakaggwa/kawuzi .
04:3104:40Kyusa ogutafaali gwa pheromone buli luvanyuma lwa mwezi mukaaaga
04:4104:59Wanika ekitimba mu mpatanya z‘omuti mu buwanvu bwosobola okulabirira.
05:0005:58Ebitimba kkumi ku ana bye byetaagisa buli hekiteeya . Biwanike okuliraana awayiibwa kasasiro ne ku nsalosalo y‘enniiro.
05:5906:59Osobola okufuuyira ku nsalosalo y‘ennimiro ne bimmeremmere ebigattiddwamu eddagala eritta ebiwuka omulundi gumu buli wiiki. Ebitimba biyiiza okukolebwa mu bucuupa bwa mazzi obwa ppulasitiika obutono.
07:0007:12Kola ebituli bibiri ebiri wakayi wa sse tmeiita satu obugazi ku ludda olwa waggulu ku ccuppa.
07:1309:16Teekamu ekituli mu kasanikira, yisaamu waya era weyambise kippamba okukwta pheromone agattiddwamu eddagala eritta ebiwuka mu bipimo bino 4:1.
09:1710:08Wanika ebitimba mu kisiikirize. kyusa pheromone agattidwaamu eddagala eritta ebiwuka buli mwezi okutuuka ku makungula.
10:0910:49Bweba ennima ya nnakavundira, eddagala eritta ebiwuka terikozesebwa. Kozesa ebitimba eby‘enjawulo.
10:5013:00Ekifunze

Laba vidiyo ey’ebweru

Bw’onyiga ku link eno wammanga oba play button ojja kuva mu FO Video Library n’okyuka ku mukutu ogw’ebweru!

Lekawo okuteesakwo mu bumpi

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *